Maria Montessori urodziła się 31 sierpnia 1870 roku w Chiaravalle we Włoszech. Była uzdolniona w kierunku nauk przyrodniczych, wiec po szkole podstawowej kontynuowała naukę w technicznej szkole dla chłopców. Była jedną z pierwszych studiujących medycynę kobiet w latach 1892 – 1896 i została pierwszą lekarką we Włoszech.

Pracowała w klinice psychiatrycznej w Rzymie, gdzie zajmowała się dziećmi upośledzonymi umysłowo. Odkryła, że dzieciom tym potrzeba oddziaływań wychowawczych, a nie tylko opieki klinicznej. Już wtedy opracowała materiał rozwojowy służący początkowo do badania możliwości dzieci upośledzonych umysłowo.

Maria Montessori ukończyła kolejne studia z psychologii, pedagogiki i filozofii Zapoznała się z dziełami Eduarda Seguina i Jean Itarda. Udoskonaliła i rozbudowała opracowane przez nich pomoce dydaktyczne.

Swoje doświadczenia pracy z upośledzonymi umysłowo przeniosła na dzieci zdrowe. Szukała odpowiedzi na pytanie, dlaczego dzieci zdrowe w porównaniu z umysłowo upośledzonymi, które były pod jej opieką, stosunkowo mniej się uczyły i stosunkowo słabiej rozwijały.

Obserwacją dzieci zdrowych Maria Montessori zajęła się w zaniedbanej dzielnicy, gdzie potrzebna była osoba do opieki nad dziećmi w wieku przedszkolnym.

W roku 1907 zostało otwarte pierwsze w Rzymie przedszkole Casa dei Bambini – Dom Dziecięcy. Montessori nauczyła nauczycielkę posługiwać się pomocami przez siebie opracowanymi.

W tym czasie Maria Montessori wykładała na uniwersytecie w Rzymie antropologię i prowadziła gabinet pediatryczny, ale również często przychodziła do domu dla dzieci. Zaobserwowała polaryzację uwagi, co stało się przełomem w jej życiu. Była również zwolenniczką współpracy z rodzicami, mogli oni przebywać w placówce w ciągu dnia i pracować z dziećmi. Wśród mieszkańców wspólnoty powstało coś na wzór rodzinnej atmosfery, a przedszkole odgrywało w niej rolę integrującą.

Od roku 1909 poświęciła się całkowicie kształceniu wychowanków i nauczycieli do przedszkoli i szkół pracujących według jej zasad, które licznie powstawały w wielu krajach. Pierwszy kurs dla nauczycieli we Włoszech odbył się w 1909 roku dla około stu nauczycieli. Pierwszy Międzynarodowy Kurs odbył się w roku 1913, w sumie odbyło się ich prawie czterdzieści za życia Montessori. Organizowano również liczne kongresy poświęcone pedagogice Montessori. Powstało wiele stowarzyszeń, wśród nich najbardziej znaczące Asociacion Montessori Internationale (AMI) z siedzibą w Amsterdamie. Polskie Stowarzyszenie Montessori powstało w roku 1994 z siedzibą w Łodzi.

Prace Montessori po jej śmierci w Holandii w 1952 r, osiągnęły większą popularność niż za życia, co znalazło swoje odbicie w rosnącej liczbie szkół na wszystkich kontynentach i twórczej kontynuacji jej dzieła. Pośmiertnie została wyróżniona oraz otrzymała honorowe stopnie naukowe za swoją pracę w skali światowej.